Η παρουσίαση στον «Ευριπίδη» εκτιμώ ότι ανέβασε τον πήχυ πιο ψηλά από το ύψος που θα μπορώ εύκολα στο μέλλον να πηδήξω: Η προσέλευση -και η προσήλωση- του κόσμου, η ατμόσφαιρα, η ωραία ομιλία της συγγραφέα Ελένης Τσαμαδού που παρουσίασε το «Από δρυ παλιά κι από πέτρα», η ψυχή που έβαλε στην ανάγνωση αποσπασμάτων ο Αυγουστίνος Ρεμούνδος, όλα αυτά μαζί σε ένα χώρο που μυρίζει βιβλίο και που όταν είναι κατάμεστος όπως εκείνο το βράδυ αισθάνεσαι τον παλμό του, είναι μια αξέχαστη εμπειρία.
Μου χαρίστηκε μια εξαιρετική βραδιά. Ευχαριστώ... τους πάντες, όπως λένε και στα βραβεία.
Τόσο μεστά έχουν περιγράψει στα blogs τους την παρουσίαση στον «Ευριπίδη» η Ελένη Τσαμαδού (http://tsamadou.psichogios.gr/) και η Μαρία Τζιρίτα (http://mariatzirita.psichogios.gr/), που, ειλικρινά, δεν έχω τι να πω παραπάνω. Έτσι, σκέφτηκα να κλείσω το θέμα του «Ευριπίδη» με ένα απόσπασμα από τη δική μου ομιλία:
«Θα ξεκινήσω από την Πηνελόπη. Η γυναίκα που νοερά καθόταν δίπλα μου, στη διπλανή μου καρέκλα όσο έγραφα την «Δρυ», και μου διηγόταν σε πρώτο πρόσωπο τη ζωή της, δεν ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Όμως είχε καταλήξει να έχει σάρκα και οστά. Την είχα βγάλει από φωτογραφίες εποχής, από την Σμύρνη, το Αϊβαλί, την Προύσα.
Η Πηνελόπη σε όλο το βιβλίο συμπεριφέρθηκε άψογα. Φρόντισε τους πάντες, αναγνώρισε, ξεχρέωσε.
Ήταν από γεννησιμιού της τόσο τρυφερός άνθρωπος;
Νομίζω ναι. Ότι η Πηνελόπη θα ήταν δοτικός άνθρωπος κι αν ακόμη είχε μείνει στο Αϊδίνι με τους φυσικούς γονείς της. Οι ανατροπές που έζησε, με την Καταστροφή της Σμύρνης πρώτη και κύρια, δεν κατάφεραν να ανατρέψουν τη φύση της.
Αυτό ήταν ένα ερώτημα που με απασχόλησε: Θα την αλλάξει η Καταστροφή και, αν ναι, πόσο;
Την άλλαξε. Αυτό το στρογγυλό που ήταν, απέκτησε γωνίες. Μετά την Καταστροφή, στην προσφυγική Αθήνα, μιλάει πιο κοφτά. Έγινε πιο υπερπροστατευτική σε αυτούς που αγαπούσε. Πιο αγχώδης γιατί ήξερε εκ πείρας πλέον ότι το όνειρο σε μια στιγμή γίνεται εφιάλτης.
Αυτή η εξελιγμένη Πηνελόπη αρχίζει να ξεφεύγει από το μοντέλο της μυθικής Πηνελόπης όπως παρουσιάζεται στην Οδύσσεια. Γενικά τις δύο Πηνελόπες, την σύγχρονη του βιβλίου και την μυθική, σαν εικόνες τις φέρνω να ταυτίζονται. Ανάμεσά τους παρεμβάλλονται φυσικά και όλες οι ενδιάμεσες Πηνελόπες. Σαν φωτοτυπίες.
Υπάρχει εδώ μια κληρονομιά. Το όνομα είναι τίτλος. Η Πηνελόπη μου έχει τον γονιδιακό χάρτη της αρχικής Πηνελόπης. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που μιλάμε για μια τρυφερή, μυαλωμένη γυναίκα, που είναι σε θέση όμως να κάνει την κουτσουκέλα της. Η μια ύφαινε και ξήλωνε για να γλιτώσει από τους Μνηστήρες, η άλλη κρύβει ένα ξένο μωρό στις φασκιές του γιού της και το γλιτώνει από τον θάνατο.
Η Πηνελόπη στο βιβλίο αντιπροσωπεύει αυτό που η γυναίκα θα ήθελε να είναι επειδή η κοινωνία θέλει να είναι. Γι’ αυτό ήταν απαραίτητη για μένα η παρουσία της Ζόι, η γυναίκα που είναι αυτό που η ίδια θέλει να είναι. Δεν είναι τυχαίο που αυτή η δεύτερη γυναίκα, του «εγώ θέλω», προέρχεται, έχει γεννηθεί από την πρώτη, του Καθήκοντος.
Η κόρη της Πηνελόπης, η Ζόι, εκπροσωπεί τον ιδανικό εαυτό, την ελεύθερη γυναικεία προσωπικότητα. Μαχητική, επίμονη στο να ζητάει ικανοποίηση, γενναία να διεκδικεί αυτό που θέλει.
Πηνελόπη και Ζόι είναι δύο αντίθετοι πόλοι. Στο βιβλίο, από το μέρος που παίρνει την σκυτάλη της αφήγησης και η κόρη της Πηνελόπης, να τις φανταστείτε σαν να κάθονται σε μια τραμπάλα. Μία γέρνει από εδώ η τραμπάλα, μία από εκεί. Όσο τραμπαλίζονται, εμείς τις ακούμε να διηγούνται το ίδιο γεγονός από τη διαφορετική ματιά τους: του πρέπει και του θέλω.»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου